Türkiye'de Engelli İstihdamı, Kota Yöntemi Açısından Durum Analizi: İşveren ve İşveren Vekilleri ile Bir Araştırma

Bu çalışmada, engelli istihdamı açısından kota yönteminin sorunlarının tespit edilerek çözüm önerileri getirilmesi amaçlanmıştır.

Çalışmanın özgün değeri; yasal olarak getirilen kotanın üzerinde engelli çalıştıran, bu anlamda da “iyi uygulama örneği” olarak nitelendirilebilecek işletmelerin yaklaşımlarındaki farklılıkları tespite yönelmesidir.

Öncelikle engellilerin çalışma yaşamında yer alabilmeleri doğrultusunda desteklenmesine ilişkin sosyal politikalar genel hatlarıyla incelenmiştir. Bu çerçevede engellilerin kendi işlerini kurmaları ile bağımlı statüler altında çalışma yaşamında yer alabilmeleri doğrultusunda korunması ve desteklenmesi konusu ele alınmıştır. Ayrıca engellilerin çalışma yaşamında yer alabilmeleri amacıyla kullanılan özel yöntemler olarak kota yöntemi, korumalı işyeri, destekli istihdam ve tahsis yöntemi detaylıca incelenmiştir.

Çalışmada, kota yönteminin Türkiye'de ve dünyada tarihsel gelişimi ele alınarak, Türkiye'deki uygulamaya ilişkin mevcut düzenlemeler ve sorunlar ayrıntılı şekilde değerlendirilmiştir.

Kota yönteminin eksikliklerinin tespit edilmesi ve engelli istihdamının arttırılması için politika önerileri oluşturulması amacıyla, Türkiye'de engelli kotası kapsamına giren işyerlerine İŞKUR desteği ile online olarak bir anket uygulanmıştır. Güvenilirlik Analizinin ardından yapılan uygulamada ankete 1054 işletme temsilcisi cevap vermiş, 1021 anket değerlendirmeye alınmıştır. Veri toplama aracı üzerindeki çalışmalarda t-testi ve Varyans Analizi kullanılmıştır. Anketin analizleri ise SPSS 21.0 üzerinden gerçekleştirilmiştir.