Tanzimat’ın Yurtluk-Ocaklık ve Hükümet Sancaklarda Uygulanması _(1839-1864)

Osmanlı İmparatorluğu 700 yıllık süreç içerisinde, değişen şartlara karşı pek çok müessesesinde yeniliklere gitmiştir. Taşrada temel idarî birimi olan sancakların idaresi de sürekli değişim içerisinde olmuştur. Çalışmamızda esas olarak, 1845 yılından, İmparatorluk sathında yeni bir idarî düzenlemeye, vilayet esasına geçilen 1864 yılına kadar geçen süredeki gelişmeler ele alınmıştır. Tanzimat'ın Diyarbekir, Erzurum ve Trabzon Eyaletlerinde uygulanmaya başlanmasını müteakiben karşılaşılan zorluklardan kısaca bahsetmiş ve zorlukların kaynağının genel olarak vergi ve asker meselesi olduğunu, ancak bahsedilen eyaletlerde yurtluk-ocaklık suretiyle toprak tasarruf edenlerin de sahip oldukları hakları korumak gayesi ile karşı çıktıkları tespit edilmiştir.

Bu kitapta “mahalli beylikler”, “Kürt beylikleri” gibi adlandırmalarla tanımlanan “yurtluk-ocaklık” ve “hükümet” sancaklarda Tanzimat ile uygulanan yenilikler anlatılmaktadır.