Suriye Mısır ve Anadolu Medreseleri _{(15. Yüzyıl Ortalarına Kadar)}

Kendi tarihimizi bilinçli olarak öğrenmek ve Ortadoğu halkları ve devletleri hakkında sağlıklı ve doğru politikalar gerçekleştirmek istiyorsak, bu bölgenin tarihini çok iyi öğrenmemiz gerekmektedir.

Bu eserde, İslâm eğitim kurumlarından medresenin belirli bir dönemine kadar olan gelişimi incelenmiştir. Medreselerin kökeni, yayılma alanları ve iç düzeni ile Avrupa Ortaçağ üniversiteleriyle ilişkileri üzerinde durulmuştur.

İslâm eğitimi, eğitim biliminin genel akışı içinde önemli hizmetler ve gelişimler göstermiştir. İslâm dünyasında eğitim teşkilâtlanmış ve oldukça yayılmıştır. Öğretmen, öğrenci, okul, ders programı gibi temel eğitim kavramlarında önemli gelişmeler göstermişlerdir. Yatılı-burslu eğitim sistemini alabildiğine geliştirmiş ve eğitimi sosyalleştirmişlerdir. Öğretimde çeşitli kademeler geliştirmişler, diploma sistemini ortaya koymuşlardır. Ders ve müderris seçmede geniş bir serbestlik vardı, hattâ mezhep seçimi de serbestti. Katı sınıflar sisteminin olmayışı, öğretimin geniş oranda derslere ve ders kitaplarına dayalı olması bu sistemin sağlam ve uzun süreli olmasını sağlayan faktörler olmuşlardır. Medreseler ders geçme sistemini ta o zaman başarıyla uygulayan eğitim kurumları idi.

Bu çalışma medreselerin Suriye, Mısır ve Anadolu’daki yayılmasına özellikle dikkate çekerek İslâmiyetteki Türk yorum ve katkısına, Ortadoğuda bugüne kadar devam eden gerilim ve çekişmelere, Türklerin Ortadoğu kültür ve halkları arasındaki konumuna ve etkisine ve dolayısıyla Türkiye’nin bugünkü Ortadoğu politikasına da katkı yapmaya, insanlarımızı bugünkü sosyal ve siyasî olayları daha iyi anlamaya sevkecektir.