Şerhu'l-Ahlaki'l-Adudiyye _{Melzemetü'l Ahlak}

1281 (1864) senesinde kisve-i tab‘a bürünmüş olan bu eser, 14. yüzyılda Abdurrahman b. Ahmed b. Abdülgaffar el-İci (v. 756/1355) tarafından yazılan Ahlak-ı ‘Adudiyye isimli risalenin bir tercüme-şerhidir. Eserin telif edilmesi Müellif Mehmed Emin İstanbulî’nin insanların ahlaki bir düşüş yaşadığını müşahede etmesi üzerine o güne kadar Türkçeye tercüme edilmemiş olan Ahlak-ı ‘Adudiyye’yi tercüme etme fikrinin kendisinde hasıl olması neticesinde olmuştur. Dört makaleden müteşekkil olan eserin ilk bölümü, ahlakın teorik bahislerinin ele alındığı “Nazari Ahlak” başlığını taşımaktadır. İkinci makalede “Fazîletlerin Korunması ve Kazanılması” başlığı ile ahlâkın pratik meselelerine yer verilmiştir. Eserde, “Ev İdaresi” başlığını taşıyan üçüncü bölüm ile “Şehir Yönetimi” unvanlı dördüncü bölümün yer almasıyla ahlakın bütün meseleleri ele alınmış; böylece okuyucuya kuşatıcı bilgiler sunulmuştur.