Şahmaran İle Fantastik Yolculuk - Musa Abdi’den Ignacz Kunos ve Oğuz Tansel’e

Çok özgün, çok emekli bir inceleme olan bu kitapta şair Musa Abdi’nin Camasbname‘sinde geçen “Cihan Şah”, Oğuz Tansel’in “Mavi Gelin” ve Ignácz Kúnos’un “Çobanın Oğlu” adlı eserleri karşılaştırılarak kapsamlı bir biçimde ele alınmaktadır. Yazarlar, çeşitli ülkelerdeki kütüphanelerde bulunan en eski el yazması yapıtlara ulaşarak büyük emek harcamışlardır.

Masalların binlerce yıl sözlü olarak anlatıldığı ve kökenlerinin Anadolu’da eski uygarlıklara dayandığı düşüncesini babam halkbilimci şair Oğuz Tansel 1940’lardan beri birçok ortamda dile getirmiştir. Buradaki incelemenin en önemli bulgularından biri masallarla etkileşim içerisinde olan Şahmaran imgesinin Hurri, Hitit, Sümer, Hint, Çin ve Uygur/Altay mitolojilerinden izler taşıdığını saptamış olmasıdır. İnsanlık kadar eski olan masalların, sözlü gelenekten gelmeleri, bu konunun araştırılmasında güçlükler yaratmaktadır. Fakat, bu nokta elimizdeki kitapta başarı ile çözümlenmiş ve savunulmuştur. Masalların kökenine inilmesini isteyen Oğuz Tansel’in bu dileği, “masal” üzerine özgün bir çalışma ile bu kitapta yerine gelmiş olmaktadır. Araştırmacıların, diğer masallarımıza da eğilmeleri beklenir.

Prof. Dr. Aysit TANSEL