Rusya’nın Azerbaycan’da Hakimiyet Kurma Mücadelesi

Azeybaycan ve İran'ı hakimiyet altında tutmak isteyen Rusya'nın tarihinde Baltık, Karadeniz ve Hazar Denizi önemli yer tutmaktadır. Azerbaycan ve güzeyindeki İran'ı hakimiyetine almak isteyen Rusya için Hazar bölgesi siyasi ve ekonomik bir önem arz etmektedir.

Çarlık Rusyası'nın, İran'a silah zoruyla kabul ettirdiği Gülistan Anlaşması, uluslararası hukuk kuralları ihlal edilerek imzalanmış ve sadece Rusya'nın çıkarları göz önünde bulundurularak düzenlemiştir. Bu anlaşmanın düzenlenmesi ve imzalanması sürecinde, Azerbaycan halkını ve hanlıklar yönetimini temsilen hiç kimsenin katılmadığı göz önünde bulundurulduğunda bu belgenin, meşruluğu tartışılmaktadır.

Azerbaycan toprakları, Azerbaycan Türklerine sorulmadan, Rusya ve İran arasında bölünmüştür. Dolayısıyla, Kuzey Azerbaycan'ın Rusya'ya bağlanması, gönüllü olarak değil, silah zoruyla gerçekleşmiştir. Rusya'ya bağlanması, gönüllü olarak değil, silah zoruyla gerçekleşmiştir. Rusya, silah zoruyla ele geçirilen bu topraklarda kalıcı hale getirebilmek ve devam eden direnişleri durdurabilmek için, bu bölgede, yeni bir yönetim anlayışı uygulamaya başlamıştır.