Raşit Halifeler’in Sünnetinin Fıkhi Kaynak Değeri

Bu kitapta, “Benim sünnetime ve Râşit Halifeler’in sünnetine sarılın/عليكم بسنتي وسنة الخلفاء الراشدين” hadisi çerçevesinde Râşit Halifeler’in uygulamalarının İslam Hukuk ilmine katkıları ele alınmıştır. Râşit Halifeler’den kastın Hz. Ebû Bekir (r.a.), Hz. Ömer (r.a.), Hz. Osman (r.a.) ve Hz. Ali (r.a.)  olduğu hususunda görüş birliği sağlanmıştır. ŞerꜤî deliller içinde Râşit Halifeler’in sözleri önemli bir görev icra etmiştir. Râşit Halifeler’in sünneti ifadesi onların sahâbe dönemindeki lider vasıflarına karşılık gelmektedir. Râşit Halifeler’in uygulamaları sonraki nesiller için örneklik ve bağlayıcılık açısından bir sünnet, bir diğer ifadeyle usûl olmuştur. Dört halifenin uygulamaları, sünnetin kaynağı olan Hz. Peygamber’in (s.a.v.) uygulamalarının nasıl yorumlanacağı noktasında önemli bir işlev görmüştür. Nitekim pek çok fakih, Râşit Halifeler’in sünnetini diğer ashabın kavlinden üstün bir konumda değerlendirmiştir. Yüklendikleri hilâfet vazifesi, Râşit Halifeler’i fıkıh yanında idare ve siyaset gibi daha pek çok alanda ayrıcalıklı bir konuma getirmiştir. Bunda onların, kararlarını çoğunlukla tecrübeli fakih sahâbe zümresiyle istişare ederek ittifakla almış olmaları etkili olmuştur. Söz konusu kararların pek çoğunun icmâ olarak nitelenmesi bunun bir yansıması olmuştur. Râşit Halifeler’in vahyin inişine ve hadislerin söylenişine şahit olması gibi meziyetleri kişisel reylerinin de dikkate alınmasını gerektirmiştir. Neticede fıkıh ilminin gelişimi açısından dört halifenin, özellikle de Hz. Ömer’in katkısının büyük olduğu anlaşılmıştır.