Özel Eğitimde Kavram Öğretimi

Kavramlar yaşadığımız çevreyi ve dünyayı algılamamızda ve tanımamızda bize yardımcı olurlar. Bu kavramlar genellikle çocuğun doğal ortamında dil edinim sürecinin bir parçası olarak öğrenilir. Renk, şekil, sayı, vb gibi temel kavramları öğrenen bir çocuk çevresindeki uyaranları daha doğru algılayabileceğinden
çevresiyle daha etkili iletişim kuracak ve akademik gelişim sağlayabilecektir.

Sözü edilen bu kavramların öğrenilmesi, çocuklarda aynı zamanda düşünme süreçlerinde ve sosyal gelişimlerinde de önemli rol oynayacaktır. Temel kavramlar dil, sosyal ve akademik gelişimin önemli bir parçası olduğundan dolayı çocukların bu kavramları mümkün olduğunca erken kazanmaları önemlidir. Çünkü çocuklar bu kavramlar ne kadar erken kazanılırsa o ölçüde akademik öğrenmeye hazır hale gelebileceklerdir.

Çocuklarda kavram edinimi önemli olduğu kadar kavram öğretimi de o ölçüde önemlidir. Kavram öğretiminde öğretmenlerin çocuğa neyi öğreteceklerine ilişkin çok net bir anlayışa sahip olmaları ve bu doğrultuda kavram öğretimini planlamaya gereksinimleri vardır. Öğretmenlerin sahip olacakları bu anlayış ve planlama aynı zamanda öğrencinin gelişimi için de açık ve anlaşılır bir ölçüt sağlayacaktır. Bu yüzden bu kitap, öğrencilerin kavram gelişimlerine yararlı olması yanında öğretmenlere de kavram öğretimlerini nasıl planlayacaklarına rehberlik edecek biçimde oluşturulmuştur.

Bu kitapta öncelikli olarak kavram tanımı, kapsamı ve önemi üzerinde durulmuştur. Ayrıca hem normal gelişim gösteren hem de özel gereksinimi olan çocuklarda kavram kazanımı ve öğrenme kuramlarına yer verilmiştir. İzleyen bölümlerde, kavram analizi ve kavram öğretiminde ortam düzenleme ve materyal kullanımının önemi vurgulanmış ve kavram öğretiminde kullanılacak olan değerlendirme araçları yer almaktadır. Ayrıca, özel eğitime gereksinim duyan bireylere kavram öğretiminde uygulanan yöntemlerden olan doğrudan öğretim yöntemi, yanlışsız öğretim yöntemleri ve gömülü öğretim gibi yöntemler bulunmaktadır. Her bir yönteme ilişkin teorik bilgi yanında bu yöntemlerin uygulamalarına ilişkin önemli noktalara değinilmiştir. Bu yöntemler göz önüne alınarak kavram öğretiminin planlanması ve planlamada dikkat edilecek noktalar üzerinde durulurken kavram öğretim uygulama örneklerine de yer verilmiştir. Oluşturulan bu örneklerde farklı öğretim yöntemleri temel alınmış ve bireyselleştirilmiş öğretim planı ve ders plan örnekleri geliştirilmiştir.