Metalib ve Mezahib - Maba'de't-Tabi'a ve Felsefe-i İlahiye _{Maba'de't-Tabi'a ve Felsefe-i İlahiye}

Elinizdeki eser, Fransız felsefe tarihçileri Paul Janet ve Gabriel Séailles’ın beraber hazırladıkları Histoire de la philosophie: Les problèmes et les écoles isimli felsefe tarihinin metafizik ve ilahiyat kısımlarının tercümesidir. Büyük İslâm âlimi Elmalılı M. Hamdi Yazır, bu eseri Türk okur-yazarlarının ve bilhassa da İslâm âlimlerinin Batı düşüncesine âşina olmalarını sağlamak amacıyla ve Allah rızası için tercüme ettiğini ifade ediyor. Elmalılı’nın kitabın başına eklediği zengin muhtevalı “Dibace” kısmı ile metin içerisine ilâve ettiği dipnotlar kitabın kıymetini kat kat artıran unsurlardır. Başlı başına bir eser kıymetini hâiz olan Dîbace’de, kitapta tartışılan meseleleri Müslüman filozof ve kelamcıların fikirleriyle mukayese etmiş, İslâm düşüncesinin ve güncel fikrî meselelerin değerlendirmesini yapmış, din felsefesinin Tanrı ispatı, akıl-vahiy ilişkisi, nübüvvet meselesi gibi belli başlı sorunlarını vukufiyetle tartışmıştır. Felsefenin İslâm’dan başka din mensuplarına haram olduğu düşüncesi onun dikkat çekici görüşleri arasındadır.

Metne eklediği dipnotlarda da İslâm düşüncesiyle Batı düşüncesi arasında mukayeseler yapmakta ve kısmî bir İslâm düşüncesi tarihi telif etmektedir. Metâlib ve Mezâhib ilk defa aslına uygun biçimde latinize edilmiş, Fransızca aslıyla mukabele edilmiş ve gerekli notlar ile felsefe lügatçesi eklenmiş halde neşrediliyor.