Kutb’un Husrav U Şirin'i (2 Cilt Takım)

İran edebiyatının Türk şairi Nizâmî Gencevî’nin Hüsrev ü Şírín adıyla kaleme aldığı; Hüsrev, Şírín ve Ferhâd üçgenindeki aşkı anlatan mesnevîsi gerek İran edebiyatında, gerekse Türk edebiyatında oldukça fazla ilgi görmüş ve daha sonraki dönemlerde pek çok şair tarafından bu konu ele alınarak Hüsrev ü Şírín, Ferhâd u Şírín, Şírín ü Hüsrev vb… isimlerle konusunu Nizâmî Gencevî’nin eserinden alan mesnevîler yazılmıştır. Nizâmî’nin yaklaşık 5700 beyitlik Hüsrev ü Şírín’i 14. yüzyılda Kutb mahlaslı bir edip tarafından Husrav u Şírín adı ile Harezm-Altın Ordu Türkçesine tercüme edilmiştir, Kutb’un Husrav u Şírín’i 4682 beyittir, buna eseri 25 Sefer 785 (29 Nisan 1383’te) İskenderiye’de Altın Boğa adına istinsah eden Berke Fakih’in eklediği 51 beyti de eklediğimizde eserdeki toplam beyit sayısı 4733 olmaktadır.

Elinizdeki kitap giriş, metin ve tıpkıbasımdan oluşmaktadır. Giriş bölümünde Hüsrev ü Şírín hikâyesinin kökeni, Türk ve İran edebiyatında Hüsrev ü Şírín yazan şairler ve Kutb’un Husrav u Şírin’i ile ilgili bilgiler verilmiştir. 2. bölümde transkripsiyonlu metin verildi. Metin verilirken eseri daha önce yayınlayan Ananiasz Zająckowski, Necmettin Hacıeminoğlu ve Hadi Zarif’in okumaları ile de karşılaştırmalar yapılmış, okuma farklılıkları dipnotlarda gösterilmiştir. Tıpkıbasımın olduğu 3. bölümde Paris Bibliothèque Nationale NFZ 43-120-11 Turc 312 numara ile kayıtlı nüshanın tıpkıbasımı verilmiştir.

Kaynağını Firdevsi’nin Şahnâme’sine kadar götürebileceğimiz Hüsrev ve Şírín hikâyesi, İran edebiyatının Türk şairi Nizâmî Gencevî’nin olağanüstü şairlik yeteneği ile zirveye çıkmıştır. Mesnevide Sasani hükümdarı Hüsrev ile Ermen kraliçesi Şírín’in aşkı anlatılmıştır. Aruzun mefâîlün, mefâîlün, feûlün kalıbı ile yazılan mesnevî, 14. yüzyılda Kutb mahlaslı Kıpçak Türk’ü bir edip tarafından Husrav u Şírín adı ile Harezm-Altın Ordu Türkçesine tercüme edilmiştir. Nizâmî Gencevî’nin eseri yaklaşık 5700 beyit iken, Kutb’un tercümesi 4682 beyit, buna eseri istinsah eden Berke Fakih’in eklediği 51 beyitlik kısmın ilavesi ile toplam beyit sayısı 4733 olmuştur.

Bu kitapta Kutb’un Husrav u Şírín’inin dizini ve metindeki sözcüklerin anlamları verilmiştir. Eserin sonuç bölümünde dizindeki madde başlarının ait oldukları dillere göre sayıları ve yüzdelik oranları verildi, ayrıca bu oranlar grafikler ile de gösterildi.