Kalkanca’nın Çocukları

"Yunanistan'da Kalkanca yerleşiminde yaşayan Müslüman Çingenelerle ilk kez 1970'li yılların başlarında karşılaştım. O zamanlar henüz bir insanın neyi, nasıl, hangi gözlüklerle "gördüğünün" bilincine varmamıştım. Fakat her zaman onlarla aramızda bir mesafe olduğunu hissediyordum. Yıllar sonra burada bir alan araştırması yapmaya karar verdim. Komotini'nin kuzeydoğusunda bir yerleşim getto olan İfestos'ta, Çingene olarak tanımlanan yaklaşık 2.000 Müslüman yaşar. Amacım onların maruz kaldığı sosyal yalıtımın boyutlarını saptamak ve topluluk üyelerinin bu izolasyonu nasıl algıladığını ve yaşadığını kaydetmekti. Temel varsayımım Çingenelerin çocuklarına verilen eğitimin, sosyal yalıtım durumunu sürdürmeye yönelik olduğuydu. Öğrencilerin okuldaki durumları hakkında veriler topladım, öğrencileri sınıf içinde gözlemledim, yerleşim bölgesindeki halkın yaşamına katılarak gözlemler ve bazen de mülakatlar yaptım. Ezici çoğunluğu fakir ve eğitimsiz olan halk, Komotini'de geçici, uzmanlık gerektirmeyen ve düşük maaşlı işlerde sigortasız çalışıyor, bazıları geçici tarım işçisi olarak Yunanistan'ı geziyordu. Son derece düşük olan gelirleri için mücadele etmek zorundaydılar, hayat onlar için sürekli bir mahrumiyet anlamındaydı. Maruz kaldıkları çok yönlü yalıtılmışlık, düşük eğitim düzeyleri ve özellikle fakirlikleri, bu insanların kendi insiyatifleriyle eyleme geçme, plan yapma ve durumlarını düzeltme çabası göstermelerine çok az imkan tanıyordu. Düşük sosyoekonomik konumları ve bunun sonucu sınırlı siyasi güçleri ise onlara sosyal haklar alanında verimli taleplerde bulunma fırsatı tanımıyordu. Her ne kadar çocukların çoğu azınlık ilkokuluna kayıt yaptırsa da, genellikle mezun olmayı başaramıyorlardı, özellikle kızlar... İyisi mi artık kitaba dönelim..."