İmgebilim Öteki’nin Bilimine Giriş

Freud'dan Dyserinck'e kadar çok uzun bir yol kat etmiş olan imge incelemeleri, imgenin karmaşık yapısı gereği edebiyattan psikolojiye, iletişim bilimden sosyolojiye, tarihten siyaset bilime pek çok bilim dalının inceleme alanını kapsar. Bu çok yönlülük, imgenin bir yandan ötekini tanımlamak için kullanılan bir kavram olarak ele alınmasına, diğer yandan ise, bir algılama şekli olarak tanımlanmasına neden olmuştur. Bir anlamda her bilim dalı kendine özgü bir imge tanımı ve buna bağlı olarak imge inceleme yöntemi belirlemiştir. Bu çalışma ise imge incelemleri; "İmge, bir edebiyat incelemesidir" görüşünü benimseyen Fransız ekolünün, "İmge, bir tarih veya sosyoloji incelemesidir" görüşündeki Amerikan ekolünün ve son olarak da "İmge incelemesi, karşılaştırmalı edebiyat içinde bir bilim dalıdır" görüşünü öne süren Alman ekollerinin dışında farklı bir yaklaşımla ele alınmıştır. Yaklaşımımıza göre imge incelemeleri, kendi başına özgün bir bilim dalıdır. Bu yeni yaklaşım, bir anlamda her üç ekolün ortak noktalarını alarak bunlardan imge incelemelerine yeni bir bakış açısı kazandırma iddasındadır. Bu çerçeveden hareketle, gündelik ve politik biz/öteki tartışmalarının dışında çıkılarak, incelenecek olan bir imgenin, tarihsel süreç içindeki oluşumu, toplumsal bellekte kendine yer edinmesi, edebi eserlere yansıması, günümüz düşünce dünyasına etkisi, bireyin o kavram ile ilgili zihninde oluşan algılama şekillerinin yapısı ve bireyin davranışlarına etkisi yaklaşımın ana hatlarını oluşturmaktadır. Bunlara ek olarak, yine imge incelemelerinin sosyal bilimlerin pek çok alanıyla olan doğrudan ilişkisi, onun displinlerarası yapısına da vurgu yapmamızı zorunlu kılmıştır. Bunlar ele alırken "imgebilim kendi başına özgün bir bilim dalıdır" savı, farklı bir metodolojik yaklaşımla temellendirilmeye çalışılmıştır.