İlahi-Name Şeyhi Turabi Kuddise Sirruh

Kaynaklarda Hz. Peygamber’in halifeler için söylemiş olduğu birçok sevgi ve övgü sözü vardır. Bunlardan biri de “Ben ilim şehriyim; Ali ise kapısıdır.”  hadisidir. Ayrıca Hz. Ali’ye atfedilen “Kur’an’ın sırrı Fatiha’da, Fatiha’nın sırrı Besmele’de, Besmele’nin sırrı “B” harfinde, B’nin sırrı da altındaki noktadadır. O nokta da Benim.” ve “İlim bir nokta idi, cahiller onu çoğalttı.” sözlerinin yorumlandığı eserler, en bilinen adıyla “Nokta şerhidir.” Bu eserlerin mutasavvıflar tarafından çok sevilip benimsendiği, birçok mutasavvıf tarafından eserin farklı isimlerle şerhinin yapıldığı ve farklı nedenlerden dolayı, nokta şerhlerinin neredeyse paylaşılamadığı söylenebilir.

Nokta, hakikatin kaynağıdır ve tüm âlemlerin sırrı noktada gizlidir. Noktanın sırrına eren âlemlerin sırrına erer, Allah’ı bilir. Bu nedenle, mutasavvıflar noktanın sırrını açıklamaya çalışmışlardır.

Nokta şerhinde insanın kalbine “ilham” yoluyla doğan “iletiler” anlatılır. Bu iletiler, insana yaratan tarafından bahşedilen “İlâh bir lütuf” olarak kabul edilen tasavvufî öğretilerdir.

Çalışmaya konu olan eserin başlığı, “İlāhį-Nāme Şeyhi Turābį Ķuddise Sırruh”tur. Berlin Devlet Kütüphanesinde (Staatsbibliothek Zu Berlin, Osmanisch-Türkische Sammelhandschrift) bulunan eserin konusu ile ilgili olarak kütüphane kaydında “İslâm Dini-Tasavvuf ve Tarikatlar” bilgisi yer almaktadır. PPN1748096532, Ms.or.oct.2154 demirbaş numarası ile kayıtlı olan eserin müstensihi, telif ve istinsah tarihi hakkında kayıtlı bir bilgi yoktur.

Yazma, kütüphane kaydında “İlāhį-Nāme” olarak geçer; lakin eser, İlāhį-Nāme değil “Nokta Şerhi” tercümesidir. Ancak müstensih, eserini bu başlıkla yazdığı için çalışmanın başlığı değiştirilmemiştir.