Havacılık Meteorolojisine Giriş

“Havacılıktan bahsetmeye başladığınız andan itibaren meteoroloji olmazsa olmaz bilim disiplinlerinden biri hâline gelir. İki alanın oldukça girift olan ilişkisi, bir hava aracının gökyüzündeki seyahati veyahut kaderi için vazgeçilmez bir unsurdur. Bu noktadan hareketle meteoroloji, havacılığın gelişmesi için en önemli bilim dallarından biridir demek kanaatimce en doğru tanımlamalardan biri olacaktır. Millî Teknoloji Hamlesi'nin en önemli atılımlarından biri hâline gelen Millî SİHA'larımız askeri alanlardan afetlere, orman yangınlarından düzensiz göç hareketi izlemeye kadar birçok alanda kullanılır hâle geldi. Tüm hava araçlarında olduğu gibi İHA'ların uçuşu içinde hava hareketlerinin belirleyici bir rolü var. İHA'lar hava akımı ve aerodinamik kuvvetlerden faydalanarak uçarlar ve bu yüzden meteorolojik olayların etkisi büyüktür. Uzaktan tamamen otonom bir sistemle yönetilen bir uçuşun dinamik süreçleri, atmosferin mevcut durumuna da bağlıdır. Bu nedenle atmosferde meydana gelen türbülans, fırtına, buzlanma gibi şiddetli hava olayları İHA'ların performansı ve güvenli uçuşu için belirleyici niteliktedir…”

Selçuk Bayraktar

Hava, uçak performansını ve uçuş güvenliğini etkileyen önemli bir faktördür. Sıcaklık (sıcak veya soğuk), nem (ıslaklık veya kuruluk), rüzgâr hızı (sakin veya fırtınalı), görünürlük (berraklık veya bulanıklık) ve barometrik basınç (yüksek veya düşük) gibi değişkenlere göre belirli bir zaman ve mekândaki atmosferin durumudur. Hava durumu terimi, yüksek rüzgârlar gibi olumsuz veya yıkıcı atmosferik durumlar için de geçerlidir.

Aslında hava şartları, hiçbir zaman tarafsız değildir. Savaşta ve barışta hep bize karşı veya bizimle beraberdir. Temel kural şudur: “Eğer avantajımız olacak şekilde onu anlar ve kullanırsak hava, müttefikimiz; kullanmazsak düşmanımız olur.” Sonuç olarak savaş ve havacılık tarihimiz boyunca hava şartlarına dikkat etmediğimiz zaman havanın düşmanımız; dikkat ettiğimiz zaman da müttefikimiz olduğunu defalarca tecrübe ettik.

Bu nedenlerden dolay bu kitap, savaşta ve barışta aletli ve/veya aletsiz sivil, askerî ya da sportif amaçlar ile uçuş yapan ya da bu uçuşlara hizmet veren tüm havacılık camiasının hava durumuyla ilgili meteorolojik olayları sağlam bir şekilde anlama, kavrama, analitik düşünme ve karar verebilme becerilerini geliştirmek için hazırlanmıştır.