Ezan Şehidi Menderes

Türkiye 1925 yılında girdiği Tek Parti dayatmasından 2. Dünya Savaşı’nın bitiminde, o da ABD’nin zorlamasıyla çıkabilmişti. İşte tam bu sırada başlayan Adnan Menderes ve Demokrat Parti’nin yükseliş destanı 1950 yılında zafere ulaşacak ve 14 Mayıs seçimlerinin sonuçlarını öğrenen halk bir yandan keyfi idarenin bittiği sevinci dudaklarında sönmeden ezan-ı Muhammedî’nin serbest bırakıldığı haberiyle gözyaşlarına boğulacaktı. Bir görgü şahidi “O gün sanki düşman işgalinden kurtulmuş gibiydik” derken bir başkası 27 Mayıs'tan sonra Menderes’i ezanı aslına çevirdiği için astıklarını söyleyecek ve ekleyecekti: “Menderes ezan şehididir.”

Öte taraftan DP döneminde başarılan iş o kadar muazzamdır ki, ezan kanunu ve idam sehpasındaki Başbakan imajına indirgenemez. DP, tarihimizde ilk defa halkın oyuyla iktidarın değiştiği ve millî iradenin hakimiyetinin tecelli ettiği bir zaferin altına imza atarken, halkımıza ilk defa “insan olduğunu hatırlatan” kutlu bir hareketin başlatıcısı olma imtiyazına da eriyordu. 10 yıllık DP iktidarında Türkiye Tek Parti devrinin bıraktığı enkazdan silkinecek ve halkı da, dini de dışlamadan modernleşmenin mümkün olduğu gerçeğini memleketin alnına silinmez mürekkeple yazacaktı.

Mustafa Armağan’ın yeni kitabı Ezan Şehidi Menderes bir yanıyla ezanın hürriyetine kavuşması sırasında ülke sathında yaşananları ele alırken, öbür yanıyla DP’nin 10 yılda başardıkları ile darbeci zihniyetin “Su uyur, düşman uyumaz” sözünü haklı çıkarırcasına nasıl sinsice çalıştığını da birbirinden çarpıcı tablolar hâlinde ortaya koyuyor.

Geçmişi okurken bugünü anlamak isteyenlere kaçırılmayacak bir kitap…