Erdemli Kişilik İnşası _{Adabı Muaşeret ve Ahlaki Davranış Eğitimi}

İnsan hayatını anlam dünyası ve davranışlarıyla kuşatan bir din olarak İslam, insan davranışlarına da çeşitli ölçütler getirerek sosyal ilişkilerin ve günlük hayatın nizamını sağlamaktadır. Bu bakımdan İslam din eğitiminin önemli bir bölümünü, diğer insanlarla ilişkilere yansıyarak toplumsal bir boyut da kazanan ahlaki davranışların eğitimi oluşturmaktadır İslam'ın sunduğu değer ve davranışlar için ayet ve hadislerde belirlenmiş temel prensipler bulunmakla birlikte bunların, gelenek, kültür ve sosyal değişime açık olarak yorumlanmasına
imkân veren yapısı, toplumlara özgü davranış biçimleri olan âdâb-ı muaşereti meydana getirmiştir İslam dini açısından bakıldığında İnsanın sosyal davranışlarının bütününde ahlakilik ve diğer insanlara uyum gözetildiğinden dini ahlaki davranışlar ile âdâb-ı muaşeret aynı anlama gelmektedir Ahlaki prensiplerin ve değerlerin aktarımı çeşitli yönleriyle ahlak eğitimi araştırmalarına konu olmuştur Ancak ne var ki davranış kalıplarının ve değerlerin bilişsel alanda öğrenilmesi, sosyal problemler ve toplumsal değişimin getirdiği yeni şartlarda, davranışlar İçin sağlam bir ölçüt sunma noktasında yetersiz kalabilmektedir.

Bu çalışmada, ahlaki davranış ve âdabı muaşeret eğitimi İslam dininin sunmuş olduğu bütüncül bakış açısı gözetilerek birlikte ele alınmıştır İnsanın ahlaki davranışların ne olduğuna ve nasıl sergileneceğine yönelik olarak erdemler çerçevesinde duyuşsal ve zihinsel şemalar oluşturulduğunda, farklı sosyal ortamlarda ve bağlamlarda bireyin doğru davranışlara karar verebileceği ve bunları davranışa dönüştürebileceği düşünülmektedir. Bu düşünceden hareketle Batı literatüründe sıkça yer alan sosyal davranış kavramı, âdâb-ı muaşeret ve bunlann ahlaki davranışlarla ilişkisine dair farklı görüşler incelenmiş, bireyin sosyal davranışlarının motivasyon kaynağı değerlendirilerek erdemler temelinde bir âdâb-ı muaşeret eğitiminin imkânı tartışılmıştır. Çalışmanın, erdem temelli bir âdâb-ı muaşeret eğitimi örneği sunarak, âdâb-ı muaşeret, ahlaki davranış ve din eğitimi sürecinin birlikte ele alınabileceği bir eğitim biçimi önermek suretiyle alana katkı sunması beklenmektedir.