Ecce Homo

Niçin herkese nazaran biraz daha çok biliyorum? Genellikle, niçin böyle akıllıyım? Sözde sorular konusunda hiç düşünmedim, harcamadım kendimi. Örneklersek, gerçek dinsel güçlükler başımdan geçmedi. Niçin “günahkâr” olmam gerektiğini anlayamadım her nedense. Bunun gibi, pişmanlık acısını tanımak için güvenilir bir ölçü yok elimde. Kulağıma gelenlere bakılırsa, pişmanlık acısı hiç de üzerinde durulmaya değer bir şey olmasa gerek... Bir eylemi, iş işten geçince bir de kendi başına bırakmak istemezdim; işin kötü bitişini, sonuçlarını kural olarak değer sorunu dışında bırakmayı tercih ederdim. Bir iş kötü bittiğinde, insan yaptığını doğru değerlendiremez olur. Bana kalırsa, pişmanlık acısı bir çeşit “kemgöz”dür. Başarıya varamayan herhangi bir şeyi, başarıya ulaşmadığı için bir kat daha saygın tutmak, bu daha bir uygundur benim töreme. 

“Tanrı”, “ruhun ölmezliği”, “kurtuluş”, “öte dünya”, bunların tamamı daha çocukken bile ne dikkatimi, ne de zamanımı verdiğim kavramlar, belki de bunlar için yeterince çocuksu olmadım. Benim için bir sonuç değildir tanrısızlık, hele olay hiç değildir; bu düpedüz içgüdümden gelir. Biraz çokça meraklıyım ben, sorunlarla doluyum, kendimi beğenmişim: gelişigüzel bir yanıt, bir kalabalıktır, –aslına bakarsanız, gelişigüzel bir yasaktan başka bir şey değildir bizlere: Düşünmeyeceksiniz!...