Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma ve Çözümlü Soru Bankası

"Uzlaştırmada kaybeden yok!",

"Adalet için uzlaş!"

"Uzlaştırma ile hayatını geri kazan"

Adalet Bakanlığı Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı'nın web sitesine girildiğinde karşınıza doğrudan uzlaştırmaya yönelik son derece dikkat çeken bu ifadeler çıkmaktadır.

Uzlaştırma; uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, Kanun ve bu Yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak uzlaştırmacı tarafından anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecini ifade eder.

Uzlaştırma kurumu esasen 2005 yılında Türk ceza hukuku mevzuatımıza girmiş olmakla birlikte etkin şekilde uygulanamaması, bir takım sorunların çözümlenememesi nedeniyle kapsamlı br değişikliğe uğramış, 24.11.2016 tarih ve 6763 sayılı Kanun’la bugünkü şeklini almıştır. Ayrıca 2017 yılında 30145 sayılı Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir.

Bu kapsamlı değişiklikten önce ismi "uzlaşma" olan kurumun adı "uzlaştırma" olarak değiştirilmiş, uzlaştırma kapsamına giren suçlara ilişkin yeni düzenleme ve eklemeler yapılmıştır. Belki de bu kanunla yapılan en büyük yenilik Cumhuriyet başsavcılıkları bünyesinde kurulması kabul edilen uzlaştırma bürolarıdır. Artık uzlaştırmacılar, uzlaştırma büroları tarafından otomatik tevzi esasına göre atanır. Uzlaştırmacı olarak görev yapacak kişilerin temel bir eğitim almaları ve bu eğitimden sonra açılacak sınavda başarılı olduktan sonra, Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı bünyesinde tutulan sicile kayıt olmaları gerekir. Böylece 6763 sayılı değişiklikten önce hâkimlerin, savcıların ve adli kolluğun doğrudan uzlaştırmacı olabilmelerine ilişkin düzenlemeler kaldırılmıştır.

Çalışmamızda uzlaştırma kurumuna ilişkin güncel mevzuat ayrıntılı şekilde irdelenmiş, en güncel Yargıtay kararlarına yer verilmeye çalışılmış ve doktrinde bu konuda yazılan güncel eserlerden yararlanılmıştır. Ayrıca uzlaştırma kurumunun uygulamasıyla ilgili Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı tarafından yayımlanan “tavsiye kararlarına” da yer verilmiştir.

Her üç yazar da 2017 yılından beri Türkiye’nin çok farklı illerinde çok sayıda katılımcıya uzlaştırma eğitimleri vermiş ve onlarla hasbihal etme fırsatı bulmuş olup, uygulamada ki mevcut sorunlara ve uzlaştırmacıların bu konudaki taleplerine oldukça vakıf durumdadır.

Kitabımız tamamen bir teori kitabı olmadığı gibi tamamen uygulamacıya yönelik de değildir. Bu kapsamda uygulamacı için rahatlıkla başvurabileceği bir başucu kitabı; teorisyen için de konuya ilişkin çeşitli fikir ve görüşleri bulabileceği bir akademik çalışma olarak değerlendirilebilir.