Batı Çerkesyanın Türkiyedeki Evlatları

Tamamlanması otuz yılı aşkın bir zaman alan bu eser, kapsamlı bir saha çalışmasının ürünüdür. Rus-Kafkas savaşları neticesinde Batı Çerkesya’dan sürgün edilip Türkiye’ye gelen sülalelerin listesi ile kurdukları/yerleştikleri köylerin isimlerini içerir.

Köylerin sayısı 519’dur. Bu köylerden 71’i savaş, hastalık veya başka sebeplerle yok olmuştur. Ulaşabildiğim 448 köyün her birinde 1 ile 62 arası olmak üzere birbirinden farklı isimlere sahip toplam 1440 sülale tesbit edebildim. Bunlar Çerkesler’in Abdzah, Bjeduğ, Besleney, Çemguy, Hatıkuay, Şapsığ, Wubıh boyları ile kısmi olarak boylarını bilen ya da diğer boyların içinde sülale olarak varlıklarını devam ettiren Hakuçü, Hatıku, Xeğaçe, Jane, Mamhığ, Mehoş, Natıhuay boylarındandır. Doğu Çerkesya (Kabardey) bölgesinden göç edip aralarına karışmış sülaleler de vardır. Bazı sülalelerin nesilleri bitmiştir.

Varlığını devam ettiren sülalelere örnek verecek olursak, Хьаткъо sülalesi 108 köyde 194 farklı soyadı ile; Цэй sülalesi 96 köyde 191 farklı soyadı ile en kalabalık sülalelerdir.

Kitabın sonunda, tarihi Batı Çerkesya’nın (günümüzde Adığey Cumhuriyeti ve Krasnodar Eyaleti) herhangi bir yerinde yaşayan akrabalarını bulmak isteyenler için 1210 sülale isminin yer aldığı bir indeks bulunmaktadır.

Buradan hareketle, vatandaki tarihsel kökleri ile fiziksel bağ kurmak isteyenlerin müracaat edecekleri resmi merci doğrudan Adığey Cumhuriyeti olacaktır.