Arapça Deyimler Lafız, Mana ve Kullanım Özellikleri

Bir milletin dil ile var oluşunu simgeleyen atasözleri ve deyimlerin duygu ve düşünceleri aktarmada ne kadar etkili olduğu bilinmektedir. Kendine özgü lafız ve mana özellikleri olan atasözleri ve deyimler milletlerin kültürünü yansıtan, düşünce yapısına ışık tutan en önemli söz varlığı ögeleridir. Söz varlığı bir dildeki kelimelerin, ikilemelerin, yabancı sözcüklerin, kalıp ifadelerin, atasözlerinin ve deyimlerin oluşturduğu bir bütündür. Bir dilin söz varlığı, o dilin tarihine geniş ölçüde ışık tutmakta, yüzyıllar boyunca ortaya çıkan ses, biçim, sözdizimi ve anlam değişikliklerini yansıtmakta, hangi dillerin etkisiyle ne türden değişimlerin gerçekleştiğini göstermektedir. Deyimler, duygu ve düşünceleri az sözle etkili bir şekilde ifade eden, çoğu zaman öz anlamları dışında kullanılan birden çok kelimeden oluşan, kelimeleri değiştirilemeyecek ölçüde kalıplaşan, ifadeyi zenginleştirip sözü çekici kılan, iletişimi canlandırıp esprili bir ortam yaratan ve çoğu kez başka bir dile motamot çevrilemeyen, toplumun ortak malı olan sözlerdir. Deyimlerin kendine has oluşum biçimleri, bir öğüt ya da yargı ifade etmemeleri, sanatlı söyleyiş özellikleri gibi hususlar onu atasözleri ve diğer pek çok kalıplaşmış sözden ayırmaktadır.
Söz varlığının kelime üstü anlamlı dil birimlerinden olan deyimler dil öğretiminde de önemli bir yere sahiptir. Bir dilde yetkin sayılabilmek için o dile ait kelimelerin bilinmesi ya da gramer kurallarının öğrenilmesi yeterli olmayacaktır. Bu nedenle, o dilin kültürünü ve toplumsal yapısını yansıtan unsurların bilinmesi de gerekmektedir. Deyimlerin dil öğretimindeki yeri ve önemi herkes tarafından kabul edilse de Arapça öğretiminde bu alanla ilgili çalışmalar, ders öğretim planları ve etkinlikler yeterli düzeyde değildir. Deyimler dilin vazgeçilmez unsurları olması sebebiyle dört temel beceriyi geliştirmeye yönelik yapılacak tüm çalışmalarda mutlaka programda yer almalıdır. Deyimler konusunda yetersiz kalan öğrencilerin, içerisinde deyimlerin geçtiği metinleri veya konuşmaları anlamada zorlanacakları aşikardır. Arapça bazı deyim ve atasözlerinin âyet-i kerîme ve hadîs-i şeriflerden iktibas yoluyla kullanıldığı da unutulmamalıdır. Bu kitapta, Arapça deyimlerin lafız, mana ve kullanım özellikleri incelenmiş, deyimlerde kullanılan sanatlar, deyimlerde eş anlamlılık, zıt anlamlılık ve çok anlamlılık gibi konular üzerinde durulmuştur. Ayrıca deyimlerin cümle içerisinde kullanım örnekleri ve Arapça deyimler ve kalıp ifadeler sözlüğü verilmiştir.