Anayasal Demokrasilerde Görev Süresi Sınırlaması

Bu kitap içerisinde kamusal makamlarda seçilmişlerin ve atanmışların ne kadar süre ile görevde kalmaları ve tekrar seçilebilme / atanabilme hakkına sahip olup olmamaları konusu incelenmektedir. En başta devlet ya da hükümet başkanlarının ne kadar süre ile ve kaç dönem görev yapabilecekleri hususu önem taşır. Bu konu literatürde yaygın olarak “dönem sınırlaması” olarak bilinir. Daha geniş bir perspektiften bakıldığında görev süresi sınırlaması siyasi parti başkanlarının, milletvekillerinin, belediye başkanlarının, yüksek mahkemelerin başkan ve üyelerinin vs. görev sürelerinin anayasal kurallar ile düzenlenmesini kapsar.

Günümüzde görev süresinin sınırlandırılması uygulaması demokrasinin temel unsurlarından biri olan “sınırlı devlet" anlayışının gereği olarak giderek artan bir şekilde kabul görmekte, sivil toplum ve kamuoyu desteği artmakta ve dünya genelinde yaygınlaşmaktadır. Özellikle 1990'lı yılların başlarından itibaren dünyada demokratikleşme trendinde geriye doğru bir eğilim olması bu talebi artırmıştır. Dünyada siyasi rejimler haritasında renkler değişmiştir. Liberal demokrasilerin anayasal hukuk devleti ilkelerinden (kuvvetler ayrılığı, bağımsızlık, şeffaflık, hesap verme sorumluluğu vs.) uzaklaşması neticesinde dünyanın bir çok bölgesinde seçime dayalı patolojik demokrasi eğilimleri hız kazanmıştır. Demokrasilerin ilk aşamada “anokrasi”ye (ılımlı otokrasi) ve daha sonra da seçime dayalı katı bir otoriterleşme (otokratik demokrasi) sürecine doğru evrilmesi görev süresi sınırlamasını demokrasinin ana gündem maddelerinden biri haline getirmiştir.