Anadolu'daki Türk Kütüphaneleri

Selçuklu döneminden Cumhuriyet dönemine kadar inşa edilmiş ve günümüze ulaşabilmiş örnekleriyle Anadolu kütüphaneleri, Türk kütüphanelerinin nasıl bir mimariye sahip olduğunu, nasıl bir gelişim gösterdiğini, görevlileri ve yönetimi hakkında ayrıntılı bilgileri ve kültüre verilen önemi bize sunan, kültür tarihimizin önemli belgeleridir. İstanbul’daki Köprülü Kütüphanesi’nden (1661) hareketle bağımsız kütüphanelerin en erken 17. yüzyıl ortalarında inşa edildiği kabul edilmektedir. Her ne kadar günümüze ulaşmış bir vakfiyesi yahut kitâbesi bulunmasa da çalışmamızda incelediğimiz Menemen’deki Anonim Kütüphane ile bu tarihi 15. yüzyıl sonu - 16. yüzyıl başına çekmek mümkün görünmektedir. Anadolu’da 16 ve 17. yüzyıllarda yavaş yavaş mimari bir kimlik ortaya koymaya başlayan kütüphanelerin inşası 18. yüzyılda sayıca artmaya başlamış, asıl gelişimini 19. yüzyılda göstermiştir. Oysa İstanbul’da bağımsız ilk örnek 17. yüzyıl ortalarında ortaya çıkmış, 18. yüzyılda dönemin kültürel yapısına da paralel olarak gelişmeye başlamış ve 19. yüzyılda çoğalmıştır. Elinizdeki kitap Anadolu kütüphanelerini bütün yönleriyle inceleyen belge niteliğinde bir çalışmadır.